Η Έρη Ρίτσου γράφει για τις "Άγριες θάλασσες"

Έρη Ρίτσου, Τέσυ Μπάιλα στον Ιανό

Διάβασα πρόσφατα το βιβλίο «Άγριες θάλασσες». Πρόκειται για μια μυθιστορηματική βιογραφία του Σαμιώτη Μιλτιάδη Χούμα, έτσι για μας τους Σαμιώτες έχει ιδιαίτερη σημασία, πέρα απ’ το ενδιαφέρον που παρουσιάζει η σχεδόν άγνωστη ιστορία μιας πλευράς της αντίστασης στον καταχτητή, στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πόλεμου. Η Τέσυ Μπάϊλα, έχοντας κάνει εξονυχιστική έρευνα σε αρχεία προσωπικά και δημόσια και έχοντας διαβάσει όλη τη σχετική με το θέμα της βιβλιογραφία, παρουσιάζει την πτυχή αυτή του αγώνα των κατακτημένων με έναν μυθιστορηματικό, απλό, εύληπτο, ευχάριστο στην ανάγνωση τρόπο.
Ο ήρωάς της, ο Μιλτιάδης Χούμας, τα αρχεία του οποίου έθεσε στη διάθεσή της η οικογένειά του, μετά από ένα τυχαίο περιστατικό κατά το οποίο έρχεται σε σύγκρουση με Ιταλούς στρατιώτες στη διάρκεια της ιταλικής κατοχής στη Σάμο, αναγκάζεται για να μην συλληφθεί και εκτελεστεί, να πάρει το καϊκι του και μαζί με δύο φίλους του να εγκαταλείψει το νησί. 

Ο Μιλτιάδης Χούμας δεν είναι οργανωμένος σε κάποια αντιστασιακή οργάνωση, ούτε φαίνεται ιδιαίτερα συνειδητοποιημένος. Είναι ένα ψαράς που αγαπάει τη θάλασσα μέσα στην οποία γεννήθηκε ουσιαστικά, την πατρίδα του και το δίκιο. Οπλισμένος με αυτές τις αγάπες, φεύγοντας απ’ το νησί, δεν κοιτάζει απλώς να σώσει τον εαυτό του αλλά αισθάνεται την ανάγκη να κάνει κάτι για την απελευθέρωση της πατρίδας του. Η τύχη ρίχνει στον δρόμο του έναν Εγγλέζο στρατιωτικό που του δίνει την ευκαιρία να κάνει αυτό που θέλει, να βοηθήσει δηλαδή στον αγώνα κατά των φασιστών και των ναζί και έτσι καταλήγει με το καϊκι του να φυγαδεύει Άγγλους που έχουν αποκλειστεί στην Ελλάδα καθώς και Έλληνες που κρύβονται από τους Γερμανούς.
Με αυτή την αφετηρία, η Τέσυ Μπάιλα παρουσιάζει την ιστορία του Χούμα, τη δράση, τις προσωπικές αναζητήσεις του, τον έρωτά του για τη μελλοντική του γυναίκα και παράλληλα δίνει εικόνες τόσο της ζωής στα νησιά όσο και στην ενδοχώρα της κατακτημένης Ελλάδας, με μια μοναδική ζωντάνια που προκαλεί συγκίνηση.
Αυτό που με εντυπωσίασε ιδιαίτερα, είναι οι ομοιότητες ανάμεσα στις συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες που έρχονται στη χώρα μας αυτά τα χρόνια για να ξεφύγουν την καταστροφή του πολέμου και στις συνθήκες που αντιμετώπιζαν οι Έλληνες πρόσφυγες στα παράλια της Μικράς Ασίας, ιδιαίτερα οι κάτοικοι των νησιών που έφευγαν απ’ τα νησιά τους για να ξεφύγουν κυρίως από την γερμανική κατοχή, τις οποίες η Μπάϊλα μας προσφέρει με εξαιρετικές περιγραφές.