Συνέντεξη στη Μαίρη Κάντα, δημοσιογράφο του akmi-radio


12/03/12
1) Σπουδάσατε μετάφραση λογοτεχνίας και Ιστορία Ελληνικού Πολιτισμού. Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την συγγραφή;
Νομίζω ότι πάντα με τριγύριζε η ιδέα της συγγραφής αυτός ήταν άλλωστε και ο κύριος λόγος που ενδόμυχα με ανάγκαζε να διαβάζω πάντα λογοτεχνία.  Ο Άρης Μπερλής, καθηγητής μου στη μετάφραση έλεγε πάντα ότι οι άνθρωποι που θέλουν να γράψουν και δειλιάζουν ασχολούνται με τη μετάφραση. Φαίνεται ότι σε κάποια στιγμή της ζωής μου ξεπέρασα αυτό το φόβο και στράφηκα προς τη συγγραφή.

2) Το πρώτο σας βιβλίο «Το πορτρέτο της σιωπής» κυκλοφόρησε το 2009. Πείτε μας δύο λόγια για αυτό το βιβλίο.
Το πορτρέτο της σιωπής επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Έναστρον και είναι ένα βιβλίο που μιλάει για τη φυγή ενός ανθρώπου με σκοπό την προσωπική του αυτοδιάθεση και την πορεία προς την αυτογνωσία. Έτσι ο βασικός του χαρακτήρας είναι ένας άνθρωπος που επιλέγει να ταυτίζει τη μοναχικότητά του με τη μουσική και την ανεξαρτησία του με τη θάλασσα κι ορίζει τα δύο αυτά στοιχεία ως το προσωπικό του όριο ελευθερίας, το οποίο διεκδικεί με πάθος, διαλέγοντας να αποσυρθεί σε ένα ολότελα δικό του κόσμο, ένα ιδιωτικό μονοπάτι στο οποίο θα βαδίσει εντελώς μόνος του.  Ένας άνθρωπος φεύγει από το σπίτι του, από την οικογένεια του και όλα όσα του έχει ετοιμάσει κι αποφασίζει να γίνει μοναχός όχι γιατί τον ενδιαφέρει ο ασκητισμός αλλά επειδή επιλέγει το άγιο όρος ως τον τόπο που θα αποσυρθεί για να αναζητήσει τον εαυτό του. η ζωή δεν θα του το επιτρέψει και μια σειρά ανατροπών θα τον οδηγήσει στη μόνη του αλήθεια που δεν είναι άλλη από τη θάλασσα.  


3) Ποια ήταν η πηγή έμπνευσής σας;
Είναι περίεργο αλλά ο πρωταγωνιστικός χαρακτήρας υπήρχε μέσα μου περίπου ένα χρόνο πριν αποφασίσω να γράψω το συγκεκριμένο βιβλίο. Νομίζω ότι ήταν το απόσταγμα πολλών χρόνων διαβάσματος. Η έμπνευση ωστόσο πυροδοτήθηκε όταν τυχαία άκουσα μια φράση στην τηλεόραση που είπε κάποιος μοναχός. Κάπως έτσι ξεκίνησα. Άλλωστε η έμπνευση μπορεί να είναι κάτι πολύ απλό όπως ένας ήχος, ένα χρώμα ή μια μυρωδιά που επιμένει να συνομιλεί μαζί μας.

4) Τι σημαίνει για εσάς η συγγραφή;
Αντιλαμβάνομαι  το γράψιμο ως ένα είδος εσωτερικού ρυθμού της ζωής που εξελίσσεται παράλληλα και αλληλένδετα με την πραγματική. Η ελευθερία που αυτός ο ρυθμός υπαγορεύει οδηγεί σε έναν  κόσμο,  μυστικά υπαρκτό και συχνά αθέατο και το μυθιστόρημα αποτελεί το δικό μου τρόπο να εισβάλλω σ’ αυτόν.

5) Πώς νοιώσατε όταν πρωτοείδατε το βιβλίο σας στη βιτρίνα;
Ήταν μια συγκινητική στιγμή που επαναλαμβάνεται κάθε φορά που βλέπω ένα βιβλίο μου στη βιτρίνα ή στην προθήκη ενός βιβλιοπωλείου. Μαζί όμως με τη συγκίνηση με κυρίευσε  ένας φόβος. Από μοναχικό δημιούργημα το έργο γίνεται ξαφνικά ένα αντικείμενο που όλοι μπορούν να έχουν, να κρίνουν, να αγαπήσουν ή να αγνοήσουν. Κι εκεί αρχίζει η αγωνία του δημιουργού για την τύχη του αποχωριζόμενου πια έργου του. 

6) Οι πρώτες αντιδράσεις από συγγενείς και φίλους διαβάζοντας το βιβλίο, ποιες ήταν;

Το αγκάλιασαν με πολλή αγάπη. Η αρχική τους περιέργεια μετατράπηκε σε έκπληξη και τα σχόλια που εισέπραξα ήταν πολύ θετικά. Είμαι τυχερή που μοιράζομαι μαζί τους αυτές τις στιγμές.

7) «Το παραμύθι της βροχής» είναι το δεύτερο σας βιβλίο. Μιλήστε μας λίγο γι αυτό.
Το παραμύθι της βροχής που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Δοκιμάκης είναι ένα βιβλίο που προσπαθεί να δείξει πόσα κοινά μπορεί να έχουν δυο τόσο μακρινοί πολιτισμοί όπως είναι ο ελληνικός και ο ιαπωνικός. Η ιδέα να ασχοληθώ με την ιστορία αυτή, δημιουργήθηκε όταν πριν μερικά χρόνια επιστρέφοντας από το Τόκιο και με έντονο το ενδιαφέρον μου γι αυτή τη χώρα, άρχιζα να διαβάζω συστηματικά ο,τιδήποτε σχετιζόταν με την Ιαπωνία. Είδα λοιπόν ότι ενώ όλοι μας όταν φέρνουμε στο νου τη χώρα αυτή συνειρμικά προσανατολιζόμαστε στην εξωτική της πλευρά με τις γκέισες, τα χάρτινα φανάρια, το σούσι και τις πολύχρωμες βεντάλιες ή την τεχνοκρατική της ανάπτυξη, στην πραγματικότητα πρόκειται για έναν πολύ γοητευτικό και ιδιαίτερο πολιτισμό, ο οποίος κατά την εξελικτική του πορεία μέσα στους αιώνες έχει αναπτύξει κοινά χαρακτηριστικά με εκείνα που ανέπτυξε ο ελληνικός πολιτισμός κι αυτή η διαπίστωση ήταν πολύ ενδιαφέρουσα για μένα. Εντυπωσιακό ήταν για μένα το γεγονός ότι οι πρώτες απεικονίσεις του Βούδα στην Ιαπωνία παρίσταναν μια ανδρική μορφή ίδια σχεδόν με τον δικό μας Θεό απόλλωνα και ότι στην Ιαπωνία ακόμη και σήμερα αναβιώνουν γιορτές όπως τα ανθεστήρια και λατρείες ολόιδιες με τις αρχαίες ελληνικές που όμως εδώ έχουν πια σβήσει. Έτσι η ηρωίδα μου η Χριστίνα είναι μια αρχαιολόγος που θα οδηγηθεί στη χώρα αυτή και μέσω μιας μεγάλης φιλίας με έναν άνθρωπο που κυριολεκτικά έχει κάνει οίστρο της ζωής του τη φιλοσοφία θα ανακαλύψει νέες αξίες στη ζωή της αλλά θα βρεθεί αντιμέτωπη και με το προσωπικό της πεπρωμένο.

9) Γιατί χρησιμοποιήσατε αυτό τον τίτλο;
Η Χριστίνα διηγείται ένα παραμύθι κάποια στιγμή, ένα παραμύθι που μιλά για τη βροχή και κρύβει μέσα του όλο το νόημα της ιστορίας. Γι αυτό το λόγο επέλεξα τον τίτλο αυτό.

10) Η «Χριστίνα», η ηρωίδα του βιβλίου εγκαταλείπει την δουλειά της, την οικογένειά της, την χώρα της για να πάει να ζήσει για αρκετούς μήνες σε μία άλλη χώρα. Εσείς, θα επιχειρούσατε κάτι τέτοιο; Και αν ναι, για ποιο λόγο;
Η Χριστίνα όπως και ο Χριστόφορος ο ήρωας του πρώτου μου βιβλίου επιλέγουν τη φυγή όχι ως το μέσο λύτρωσης αλλά ως το προσωπικό τους όχημα προς μια ιδιωτική οδό που θα τους επιτρέψει να φτάσουν στην αυτογνωσία. Νομίζω λοιπόν ότι μέσω των ηρώων μου έχω πραγματοποιήσει ήδη τη δική μου φυγή, απλώς στη δική μου περίπτωση η φυγή με οδήγησε στη γραφή και αυτό είναι για μένα πολύτιμο. Νομίζω όμως ότι στην πραγματικότητα είναι πολύ δύσκολο να αφήσεις πίσω σου όλα όσα ορίζουν την προσωπική σου ταυτότητα, την οικογένεια  σου  και να φύγεις σε έναν άγνωστο κόσμο. Θα πρέπει να υπάρξει ένας ισχυρός λόγος που θα ανατρέψει τις ισορροπίες και θα σε οδηγήσει σε μια τέτοια λύση. Προσωπικά μάλλον πολύ δύσκολα θα το επιχειρούσα στην πραγματικότητα.


11) Ολοκληρώσατε αυτό το μυθιστόρημα τον Σεπτέμβριο του 2010. Πώς νοιώσατε βλέποντας λίγους μήνες μετά την καταστροφή της Φουκοσίμα τον Μάρτιο του 2011;
Έμεινα κυριολεκτικά εμβρόντητη! Το βιβλίο έμελλε να είναι τόσο επώδυνα προφητικό και δεν μπορούσα να το πιστέψω. Όταν το αρχικό σοκ πέρασε άρχισα να σκέφτομαι ότι το βιβλίο αυτό μάλλον δεν θα έπρεπε να κυκλοφορήσει. Οι φίλοι μου στην Ιαπωνία μετρούσαν τραγικές απώλειες, είχαν χάσει τους πιο κοντινούς συγγενείς τους και η ζωή τους είχε καταστραφεί. Πως θα μπορούσα λοιπόν εγώ να καπηλευτώ την τραγωδία τόσων ανθρώπων!  Ωστόσο οι Ιάπωνες είναι ένας λαός που ξέρει να στέκεται στα πόδια του και με μια αξιοθαύμαστη αξιοπρέπεια να αντιμετωπίζει τα πάντα. Και η δική τους δύναμη και στάση ζωής με έκανε να αναθεωρήσω την άποψή μου.


12) Ταυτίζεστε με τους ήρωες των βιβλίων σας;
Σίγουρα όλοι οι ήρωες μου έχουν κομμάτια της δικής μου ψυχοσύνθεσης. Τους αντιμετωπίζω όμως ως πραγματικούς ανθρώπους και κυριολεκτικά υπάρχουν δίπλα μου στην καθημερινότητά μου. Υπό αυτή την έννοια νομίζω πως ναι οι ήρωες αν και έχουν δική τους υπόσταση και φυσιογνωμία και κατά μία έννοια ορίζουν την τύχη τους σίγουρα αποτελούν κομμάτι της δικής μου ζωής.

13) Έχετε δεχτεί πολύ καλές κριτικές για τα βιβλία σας. Έχετε σκεφτεί όμως το ενδεχόμενο μίας άσχημης κριτικής; Και αν υπήρχε μία τέτοια, πώς θα αντιδρούσατε;
Στο βαθμό που μια κριτική είναι καλόπιστη και όχι ακατατόπιστη και κακοπροαίρετη νομίζω ότι θα ήταν λάθος μου να μην την αξιολογήσω. Σίγουρα λοιπόν μια τέτοια κριτική πρωτίστως θα με προβλημάτιζε και βεβαίως μετά θα προσπαθούσα να δω κατά πόσο θα μπορούσε να με βοηθήσει. Σε οποιαδήποτε άλλη μορφή δεν θα  έδινα καμιά σημασία.

14) Σε περίοδο οικονομικής κρίσης μπορεί να δημιουργήσει ένας συγγραφέας; Τι πιστεύετε;
Βεβαίως και μπορεί κι ίσως μάλιστα να επιβάλλεται.  Σε ώρες κρίσης ο λογοτέχνης, ο πνευματικός άνθρωπος ο επιστήμονας, οφείλει να δείξει και να αποδείξει ότι ο ελεύθερος στοχασμός του, εκείνος ο στοχασμός που αναπτύσσεται δυναμικά, παιδαγωγικά και προπαντός με συναίσθηση ευθύνης, μπορεί να γίνει ένα ελεύθερο έδαφος στο οποίο οι ηθικές αξίες μιας ολόκληρης κοινωνίας θα μπορούν τόσο να αναχθούν σε πρωταρχικό μέλημα όσο και να προστατευθούν. Ο συγγραφέας πρέπει να είναι σε θέση  να διακρίνει  την ηθική πρωτίστως κρίση που οδήγησε και στην οικονομική αυτής της κοινωνίας και να βοηθήσει με το έργο του στην προάσπιση των αξιών της. 

15) Κάποιο βιβλίο που έχετε διαβάσει και σας έχει σημαδέψει; Και γιατί;
Νομίζω ότι τα Ανοιχτά Χαρτιά του Οδυσσέα Ελύτη είναι το βιβλίο που άλλαξε τον τρόπο που βλέπω τα πράγματα και στάθηκε για μένα ορόσημο. Πρόκειται για πεζά κείμενα του ποιητή που ανθολογήθηκαν σε ένα τόμο. Η συνάντηση κάθε ανθρώπου με το μέγεθος της σκέψης αυτού του ανθρώπου αλλά και με τον τρόπο που χρησιμοποιεί την ελληνική γλώσσα ήταν ένα ολόκληρο σχολείο για μένα.

16) Η τελευταία φορά που συγκινηθήκατε για κάτι και γιατί;
Με συγκινούν  πολλά πράγματα. Χτες βράδυ όμως καθώς έβλεπα στο youtube ένα βίντεο από την Ιαπωνία με αφορμή τη θλιβερή επέτειο ενός χρόνου από την τρομακτική καταστροφή της Φουκοσίμα, η εικόνα μιας μάνας που κυριολεκτικά σπάραζε κρατώντας το νεκρό της παιδί στην αγκαλιά της με συγκλόνισε.

17) Ασχολείστε και με την φωτογραφία και ατομικές σας εκθέσεις έχουν φιλοξενηθεί σε πανεπιστήμια της Ιαπωνίας και στη Αθήνα. Τι σας αρέσει να φωτογραφίζετε περισσότερο;
Η φωτογραφία αποτελεί για μένα μιαν άλλη εκφραστική δυναμική, ένα φωτεινότερο τρόπο  με τον οποίο μου επιτρέπεται να φιλοτεχνώ κάθε φορά το πορτρέτο της δικής μου εκφραστικής. Υπό αυτή την έννοια είναι εξίσου σημαντική για μένα, καθώς αποτελεί απλώς έναν άλλο τρόπο για να καταθέσω σε ένα κομμάτι λευκού χαρτιού ό,τι νιώθω. Η φωτογραφία που με ενδιαφέρει περισσότερο όμως είναι η φωτογραφία τοπίου. Όχι με την έννοια της καρτ ποστάλ αλλά με τη δύναμη που μπορεί να κρύβει μια λεπτομέρεια συχνά αθέατη μέσα σε ένα τοπίο αλλά ιδιαιτέρως σημαντική. Απομονώνω λοιπόν κάποιες λεπτομέρειες που αν της αποκρυπτογραφήσει κανείς να μπορέσει να ανασυνθέσει ένα συγκεκριμένο τοπίο.

18) Αν σας ζητούσαν να φωτογραφήσετε την σημερινή κατάσταση στη Ελλάδα, ποια φωτογραφία θα αντιπροσώπευε την χώρα μας;
Πολύ δύσκολη ερώτηση! Νομίζω θα επέλεγα μια φωτογραφία που θα της έδινε ξανά την κλονισμένη περηφάνια και αξιοπρέπεια και όχι μια φωτογραφία που θα παρουσίαζε τη μίζερη σύγχρονη πραγματικότητα. Ο Ελύτης έχει γράψει ότι ΕΑΝ ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΕΙΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΘΑ ΔΕΙΣ ΝΑ ΣΟΥ ΑΠΟΜΕΝΟΥΝ ΜΙΑ ΕΛΙΑ, ΕΝΑ ΑΜΠΕΛΙ, ΚΙ ΕΝΑ ΚΑΡΑΒΙ. ΠΟΥ ΣΗΜΑΙΝΕΙ; ΜΕ ΑΛΛΑ ΤΟΣΑ ΤΗΝ ΞΑΝΑΦΤΙΑΧΝΕΙΣ.  Ίσως λοιπόν επέλεγα να φωτογραφίσω μια ανάλογη σύνθεση.

19) Ποιος είναι ο αγαπημένος σας συγγραφέας;
Έχω την πεποίθηση ότι ένας καλός συγγραφέας είναι αυτός που σου δείχνει πράγματα και μεταβάλλει τον τρόπο που η δική σου ματιά στέκεται επάνω σ’ αυτά, αλλάζοντας την οπτική σου γωνία. Για μένα ένας τέτοιος οδηγός στάθηκε ο Οδυσσέας Ελύτης γιατί μαζί του έκανα ένα αναγνωστικό ταξίδι σε προορισμούς την ύπαρξη των οποίων θα αγνοούσα χωρίς αυτόν.

20) Για ποιο λόγο θα σταματούσατε να γράφετε;
Μάλλον θα σταματήσω όταν καταλάβω ότι δεν έχω κάτι περισσότερο να πω. Ελπίζω μόνο να το καταλάβω έγκαιρα.

21) Ένας συγγραφέας γεννιέται ή γίνεται; Ποια η άποψή σας;
Ένας συγγραφέας δεν είναι τίποτε περισσότερο από έναν άνθρωπο που αναπτύσσει μια ικανότητα, μια ενδόμυχη τάση  που έχει ακριβώς επειδή την καλλιεργεί. Ο βαθμός αυτής της καλλιέργειας είναι ο ρυθμιστικός παράγοντας που θα καθορίσει αν τελικά θα γίνει κάποιος συγγραφέας ή όχι.
 
22) Πότε μία μέρα είναι όμορφη για εσάς;
Όταν ανθίζει μια ηλιόλουστη μέρα που μου δίνει την δυνατότητα να είμαι ήρεμη, δίπλα σε ανθρώπους που αγαπώ, με συντροφιά ένα καλό βιβλίο και καλή μουσική.

23) Τι θα πρέπει να έχει κάποιος για να κερδίσει τη συμπάθειά σας;
Νομίζω τη ζεστασιά της ειλικρίνειας στο χαμόγελό του. Τίποτε περισσότερο.

24) Τέλος, αν θα μπορούσατε να γυρίσετε τον χρόνο πίσω: α) τι θα θέλατε να ξαναζήσετε; β) τι θα θέλατε να αλλάξετε;
Αναρωτιέμαι αν όλα αυτά που ζήσαμε θα είχαν καμιά αξία στην επανάληψή τους. τότε που θα έχαναν το ξάφνιασμα της παρθενικής τους στιγμής και τη μοναδικότητά τους.  Κανείς δεν μπαίνει άλλωστε δυο φορές στον ίδιο ποταμό. Όσο για το αν θα ήθελα να αλλάξω κάτι μάλλον αυτό θα ήταν  μόνο η πληγωμένη περηφάνια της χώρας μας αυτή την τόσο δύσκολη περίοδο που ζούμε.
ένα μεγάλο ευχαριστώ στη Μαίρη Κάντα για την τόσο ζεστή φιλοξενία της και την όμορφη κουβέντα μας  

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ

Τις νύχτες έπαιζε με τις σκιές από τον Δημήτρη Κώτσο

ΑΓΙΟΙ ΚΑΙ ΔΑΙΜΟΝΕΣ ΕΙΣ ΤΑΝ ΠΟΛΙΝ/ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΠΟΥΖΟΣ