ΦΟΥΡΟΛΕΝΗ/ΜΑΡΩ ΓΟΝΤΙΚΑΚΗ ΦΟΥΡΑΚΗ

Μια συγκλονιστική κατάθεση διαμαρτυρίας, μια απελπισμένη κραυγή υψώνεται μέσα από τις σελίδες του συγκεκριμένου βιβλίου. Μια φωνή που ορθώνεται από ένα πλάσμα καταδικασμένο να ζήσει τη ζωή που οι άλλοι προκαθόρισαν γι αυτό. Το κοινό πεπρωμένο των γυναικών της ελληνικής επαρχίας του προηγούμενου αιώνα σηματοδοτεί τη δική της μοίρα, μια μοίρα υποταγμένη στο βάρος μιας, χωρίς ίχνος ήθους, ηθικής που χαράζεται ανεξίτηλα στην επιφάνεια των δικών της ονείρων. Ο κεντρικός χαρακτήρας του βιβλίου, η Λένη, τολμά να ορθώσει το ανάστημά της και με την απαραίτητη λεβεντιά, απόρροια της σφακιανής της καταγωγής, μεταμορφώνεται κυριολεκτικά σε ένα πλάσμα που με περηφάνεια και αξιοπρέπεια αυτοπροσδιορίζει τα όρια της προσωπικής της αυτοδιάθεσης. Η ευαισθησία και η σκληρότητα απόλυτα ισορροπημένες και εναρμονισμένες μέσα της γίνονται ο τρόπος που η Λένη θα σταθεί απέναντι στις βιωμένες απώλειες που καλείται σε ολόκληρη τη ζωή της να αντιμετωπίσει. Αλλά και ο μοναδικός της οδηγός επιβίωσης, ο ίδιος μηχανισμός που πυροδοτεί ταυτόχρονα και την προσωπική της μεταμόρφωση, μέσα στη λαίλαπα των ιστορικών γεγονότων που ακολουθούν.
Η Λένη είναι μια γυναίκα που η ζωή της σημαδεύτηκε πολύ νωρίς από απώλειες. Μέχρι τα βαθιά της γεράματα έζησε μέσα σε αντίξοες συνθήκες όμως κατάφερε να ορίσει τη ζωή της με δυναμισμό και αποφασιστικότητα. Ταυτόχρονα με την ιστορία της ξεδιπλώνεται και η ιστορία της Κρήτης, μέσα από τους αγώνες της και τα ιδιαίτερα ήθη και έθιμά της, κάνοντας το βιβλίο μια ρεαλιστική απεικόνιση της εποχής.
Η Λένη θα κληθεί να αντιμετωπίσει την ορφάνια, την καταπίεση, την κακοποίηση σε όλες τους τις μορφές μα κυρίως θα κληθεί να αντιπαλέψει με την μέγιστη αντιξοότητα που κυριολεκτικά κατακεραυνώνει το μέλλον της και δεν είναι άλλη από τον κοινωνικό περιορισμό της λόγω φύλου. Θα το κάνει με μοναδικό της όπλο την αξιοπρέπεια και την περηφάνια, αποδεικνύοντας στο τέλος ότι τολμώντας το παράλογο είναι που ανοίγουν οι ορίζοντες. Και η τόλμη δεν μπορεί να είναι παρά "ορθόκορμη, λεβέντικη, αετίσια".
Καθώς η λογοτεχνία, όπως κάθε μορφή τέχνης εμπεριέχει και προυποθέτει την επικοινωνία ανάμεσα στον δημιουργό και τον δέκτη του και κάθε επικοινωνία για να υφίσταται πρέπει να λειτουργήσει με βάση συγκεκριμένους κώδικες, απόλυτα σεβαστούς και αφομοιώσιμους και από τα δύο μέρη, η γλώσσα που χρησιμοποιεί η συγγραφέας για να κοινωνήσει το θέμα της είναι ακριβώς και το μεγαλύτερο προτέρημα του συγκεκριμένου βιβλίου. Μια γλώσσα προφορική, ρέουσα και ταυτόχρονα κεράυνια και αιχμηρή που εκφέρεται με την συγκίνηση ή την ωμότητα που επιβάλλει το μέτρο του έργου και η πηγαία φυσικότητα.
Η συγγραφέας επιχειρεί με έναν λόγο άμεσο και λιτό, σε πρωτοπρόσωπη, γραμμική αφήγηση, τον καταγγελτικό της μονόλογο, ένα μονόλογο που κυριολεκτικά τοποθετεί τον αναγνώστη απέναντι σε μια αναμέτρηση με την αλήθεια που ορίζει την προσωπική του ηθική,τις παγιωμένες αντιλήψεις του. Μέσα από τους ήρωες του βιβλίου, οι οποίοι κινούνται με συγκεκριμένο προσανατολισμό, δημιουργεί τον κοινωνικό ιστό της εποχής σε τέτοιο βαθμό ώστε ο αναγνώστης να νιώθει πως είναι δίπλα τους, κομμάτι της ζωής τους. Η περιγραφή τους περιεκτική και δυναμική σκηνοθετεί την πλοκή της ιστορίας και με έναν άμεσο και αιχμηρό τρόπο καταφέρνει μια βαθιά τομή στις ηθογραφικές δομές της περιγραφόμενης κοινωνίας.
Το βιβλίο διαθέτει μια ταχύτατη πλοκή η οποία σε συνδυασμό με την ιστορική αναφορά που το διατρέχει συνταράσσει τον αναγνώστη και ρίχνει φως στις τραγικές εντάσεις που οι ήρωες βιώνουν με έναν τρόπο τόσο πηγαίο, καθώς φαίνεται ότι αναδύεται από το υποσυνείδητο της συγγραφέως από το σημείο δηλαδή που εδρεύουν οι οραματισμοί της και οι νοητικές διεργασίες της έμπνευσης της. Η συγγραφέας μας δίνει την ευκαιρία να διακρίνουμε, όλο εκείνο τον πνευματικό μόχθο, αλλά και το δημιουργικό της ήθος και να το ακολουθήσουμε στο προσωπικό της όχημα έκφρασης, καθώς εξεικονίζει το νοητικό περιεχόμενο του έργου της με εικόνες αδιαπραγμάτευτης αισθητικής, άλλοτε ευαίσθητες, άλλοτε οδυνηρές και σκληρές, πάντοτε όμως ρεαλιστικές και γι αυτό τόσο πολύτιμες.
ΑΠΟ ΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ:
Λένε πὼς πρέπει νὰ φτάσει κανεὶς στὸ ἔσχατο σημεῖο τοῦ προσωπικοῦ του δράματος γιὰ νὰ μπορέσει στὴ συνέχεια νὰ ὀρθοποδήσει. Ἡ Φουρολένη εἶναι μία γυναῖκα τῆς Κρήτης ποὺ μεγάλωσε μέσα στὴν ὀρφάνια καὶ μὲ τὸ αἴσθημα τῆς μεγάλης ἀδικίας. Ὡς νὲα γυναίκα, με ἀναπτυγμένη μία ἀτσαλένια θελήση καὶ ἀποφασιστικότητα, πορεύτηκε μὲ ἀμάχη γιὰ τὴ ζωή. Αὐτὴ τὴ ζωὴ τής ἀναδιηγείται ἡ συγγραφέας τοῦ βιβλίου.
Ἡ Φουρολένη ἀναδύεται μέσα ἀπὸ τὶς σελίδες τῆς ἀφήγησης ἀπρόβλεπτη. Ἄλλοτε σκληρὴ καὶ ἄλλοτε τρυφερή, συχνὰ ἐπιθετική, πότε ἀμυνόμενη καὶ πότε ἐπιτιθέμενη, γίνεται ἡ ἴδια κριτὴς καὶ τιμητὴς τῆς ἀδικίας ποὺ τὴν πληγώνει. Συχνὰ ἔχει τὸ αἴσθημα μιᾶς ἀποστολῆς καὶ μιᾶς μεταφυσικῆς δικαίωσης. Ζεῖ καὶ δρᾶ μὲ τοὺς κανόνες μιᾶς ἠθικῆς ποὺ πηγάζει μέσα ἀπὸ μακραίωνη παράδοση-ἡ καταγωγή τής εἶναι ἀπὸ τὰ Σφακιά-κι ἀπὸ τὶς ἀρχὲς αυτῆς ἠθικῆς ἀντλεῖ κουράγιο καὶ δύναμη γιὰ νὰ ἀντέξει τὴν ἀδικία, νὰ κουμαντάρει τὸ σπιτικό της, νὰ ἀναθρέψει τὰ παιδιὰ της, νὰ πολεμήσει γιὰ τὴ λευτεριὰ τοῦ τόπου της, νὰ συντρέξει σὲ δυσκολίες ἢ σύμφορες δικῶν της ἀνθρώπων, νὰ καταλαγιάσει πάθη, νὰ ἁπαλύνει τὸν πόνο τὸν δικό της ἢ τὸν πόνο τῶν ἄλλων. Ἡ ζωή της καὶ οἱ πράξεις τής ἔχουν τὴν ἔνταση ποὺ συχνὰ ὁδηγεῖ σὲ ὁριακὲς καταστάσεις. Ὁ ἀπολογισμός, ποὺ φτάνει μὲ τὸ τέλος τῆς ζωῆς τής-καὶ μὲ τὸ τέλος τῆς ἀνάγνωσης τοῦ βιβλίου-ἀφήνει ἕνα κενό: πόση δύναμη χρειάζεται γιὰ νὰ πεῖς ὅτι φεύγεις ἀφήνοντας πίσω σου ἀνθρώπους ποὺ σὲ ἀγαποῦν. Ἡ ἡρωίδα τοῦ βιβλίου δείχνει νὰ ἄφησε πίσω τῆς ἀπάντηση θετική.